WYMIANA CZY NAPRAWA SPRZĘTU MEDYCZNEGO

11-04-2019

Przed podjęciem decyzji o naprawie sprzętu potrzebna jest analiza techniczno-ekonomiczna opłacalności utrzymania w dalszej eksploatacji danego urządzenia. Mimo wielkich chęci zdarza się, że inżynier kliniczny zmuszony jest do orzeczenia śmierci technicznej urządzenia.

Awarie to codzienność pracy inżyniera klinicznego, którego najważniejszym zadaniem jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania oddziałów i pracowni szpitalnych poprzez dbałość o dostęp do sprawnej i niezbędnej do wykonywania procedur medycznych aparatury. Z czym jednak wiąże się podjęcie decyzji o naprawie sprzętu? Czy jest to prosta decyzja, która umożliwia powzięcie natychmiastowych kroków? Niestety, nie zawsze. Często przed podjęciem decyzji o naprawie sprzętu potrzebna jest analiza techniczno-ekonomiczna opłacalności utrzymania w dalszej eksploatacji danego urządzenia. Mimo wielkich chęci zdarza się, że inżynier kliniczny zmuszony jest do orzeczenia śmierci technicznej urządzenia. Co należy wziąć pod uwagę w takiej sytuacji? Kiedy naprawa aparatu uznawana jest za opłacalną, a kiedy za niekorzystną dla podmiotu leczniczego?

Wady i zalety poszczególnych rozwiązań

Naprawa

Naprawa urządzenia to rozwiązanie zazwyczaj tańsze od zakupu nowego aparatu. Na ogół jest to też rozwiązanie szybsze, gdyż planowanie zakupu, zebranie i opracowanie wymogów użytkownika, a dalej przeprowadzenie przetargu trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu tygodni. Biorąc pod uwagę także kwestie „środowiskowe”, warto, o ile jest to opłacalne, podjąć próbę przywrócenia urządzenia do eksploatacji. Analizując otaczającą nas rzeczywistość, musimy mieć na uwadze, że zasoby, do których mamy dostęp, są ograniczone. Dlatego starajmy się naprawiać sprzęt, zamiast go wyrzucać. Ma to nie tylko pozytywny wpływ na środowisko, ale zyskuje na tym także nasza gospodarka – środki finansowe zamiast do wielkich korporacji, trafią do lokalnych usługodawców z branży serwisu sprzętu medycznego.

Wymiana urządzenia na nowe

Naprawa urządzenia zwykle mniej obciąża budżet niż zakup nowego aparatu. Niemniej jednak przy systematycznie powtarzających się awariach to rozwiązanie może okazać się nieopłacalne. Ponadto częste naprawy utrudniają pracę personelowi. Jeśli awarii uległo stare urządzenie, które ma za sobą wiele lat pracy, pojawia się ryzyko, że niedługo po wymianie jednego elementu popsuje się następny itd. Warto dlatego wiedzieć, kiedy powiedzieć „stop” i spotkać się z dyrektorem w celu przedyskutowania konieczności zakupu nowego urządzenia.

Miejmy jednak zawsze na względzie fakt, że wraz ze zbyt pochopną decyzją o wymianie urządzenia na nowe ucierpi nie tylko budżet szpitala, ale także środowisko. Naprawa nie powoduje tak dużego zużycia energii, jak wyprodukowanie nowego sprzętu czy transport komponentów z innego kraju.

Przy podejmowaniu decyzji o ewentualnej naprawie nie zapominajmy jednak o korzyściach płynących z wymiany urządzenia na nowe:

  • nowy sprzęt to innowacyjne rozwiązania, więcej funkcjonalności, często także większe bezpieczeństwo dla pacjentów. Nowe projekty przywiązują większą wagę do komfortu użytkowania (zwykle prostsza obsługa, ergonomia, lepszy komfort pracy etc.),
  • nowy sprzęt to także gwarancja przez najbliższe lata na urządzenie i części,
  • wymiana starej aparatury na nowoczesny sprzęt zawsze daje korzyść, chociażby w postaci wydajniejszej pracy urządzenia, a co za tym idzie – mniejszego zużycia prądu/wody („ecodesign”, czyli coraz modniejsze proekologiczne podejście producentów),
  • zakup nowego aparatu daje ponowną możliwość weryfikacji potrzeb operatorów. Może okazać się, że urządzenie nowszej technologii daje więcej możliwości, na których nam zależy, ale też w drugą stronę – nowe urządzenie nie musi posiadać tyle funkcji, co jego poprzednik, co z kolei wiemy z dotychczasowych obserwacji (np. niektóre funkcje nigdy nie zostały wykorzystane).

Dane wejściowe i schemat podejmowania decyzji

Kiedy stajemy przed trudną decyzją o naprawie lub wymianie urządzenia na nowe, musimy dokonać szczegółowej analizy sytuacyjnej. Musimy przede wszystkim wykonać następujące czynności:

  1. Dokonać (na podstawie gromadzonych danych) analizy kosztów cyklu życia, tzw. LCCA (z ang. Life Cycle Cost Analysis).
  2. Ocenić stan techniczny danego urządzenia.
  3. Poznać koszty związane z przywróceniem urządzenia do eksploatacji oraz charakterem naprawy.
  4. Zaznajomić się z ofertą rynkową nowych aparatów tego rodzaju.
  5. Wstępnie określić aktualną wartość rynkową danego aparatu, która pozwoli ocenić opłacalność naprawy urządzenia.
  6. Poznać także inne parametry, niektóre z nich niemierzalne (np. czy personel jest zadowolony z obsługi niniejszego urządzenia oraz jakości usług serwisu itd.).

Następnie warto zastanowić się nad wagą poszczególnych parametrów. Nadanie priorytetów porządkuje schemat podejmowania decyzji i często może uchronić nas przed nieobiektywną oceną sytuacji. Jeżeli natomiast uważamy, że sytuacja jest zbyt złożona, warto określić przynajmniej dwa czynniki, na których w dużej mierze oprzemy naszą decyzję o ewentualnej naprawie.

Z doświadczenia wiem, że najważniejszymi kryteriami, na podstawie których inżynier kliniczny podejmuje decyzję, są:

  • aktualny stan techniczny urządzenia i jego wiek,
  • współczynnik określający opłacalność naprawy, tj. stosunek kosztów naprawy do szacowanej rynkowej wartości urządzenia,
  • wysokość dotychczasowych wydatków poniesionych w związku z naprawami i konserwacjami danego aparatu.

Ad 1. Zarządzanie cyklem życia urządzeń medycznych (LCM – ang. Lifecycle Management)

W codziennej pracy inżynier kliniczny posługuje się rozbudowaną bazą danych urządzeń, które znajdują się pod jego opieką. Oprócz wymaganych Ustawą o wyrobach medycznych terminowych przeglądach technicznych i dokumentowaniu wszelkich czynności naprawczych przy aparaturze warto, aby prowadzony był także nadzór nad wszelkimi kosztami związanymi z jej eksploatacją, tj. kosztami przeglądów technicznych i napraw, kosztami części eksploatacyjnych, akcesoriów itd. Na podstawie wieku urządzenia, jego aktualnego stanu wizualno-technicznego, wydanych dotychczas funduszy na jego eksploatację, szacowanej wartości rynkowej aparatu, specjalista ds. aparatury medycznej może przewidzieć, czy aktualna naprawa jest opłacalna, czy też nie. Na rynku dostępne są specjalistyczne systemy umożliwiające racjonalne i rzetelne zarządzanie aparaturą medyczną. Jeżeli postaramy się, aby tworzona przez nas baza danych była rozbudowana i systematycznie uzupełniana m.in. o informacje dotyczące:

  • napraw danego urządzenia (ich charakteru, a także kosztów wymienianych podzespołów oraz kosztów związanych z ich wymianą: roboczogodzinami serwisanta, kosztami związanymi z dojazdem lub transportem etc.),
  • kosztów i terminów związanych z wymianą elementów eksploatacyjnych,
  • gwarancji nowych części,

możliwy będzie monitoring wydatków, a także solidna analiza, czy obecna naprawa znajduje swoje uzasadnienie techniczno-finansowe. 

Oprogramowanie do zarządzania bazą aparatury medycznej daje możliwość generowania różnych raportów i analiz kosztowych. Jest to niezwykle pomocne w podjęciu decyzji o naprawie aparatury, która ma za sobą lata swojej świetności, ale wciąż stanowi ważny element naszego parku maszynowego. Nowoczesne zarządzanie aparaturą medyczną, oprócz nadzoru nad terminowością wykonywanych badań technicznych, powinno opierać się dodatkowo o zarządzenie cyklem życia aparatury medycznej, będącej w dyspozycji danej placówki ochrony zdrowia. Jest to niezwykle ważne dla kadry zarządzającej. Aparatura medyczna stanowi bowiem ogromną część majątku szpitala i ma niebagatelny wpływ także na bieżące koszty operacyjne. Dlatego też w dobie problemów z finansowaniem jednostek ochrony zdrowia ekonomiczny aspekt związany z jej racjonalnym gospodarowaniem wydaje się niezwykle ważny. Ponadto baza danych pozwala spojrzeć na określone urządzenie na tle innych aparatów/modeli. Możemy dokonać wówczas oceny, czy urządzenie jest bardziej awaryjne w zestawieniu z urządzeniami innych producentów, czy jest bardziej ekonomiczne, biorąc pod uwagę częstość wymiany elementów eksploatacyjnych itd.

Ad 2. Ocena stanu technicznego urządzenia

Podjęcie jakichkolwiek kroków powinniśmy poprzedzić rzetelnym określeniem stanu technicznego urządzenia na podstawie zgromadzonej dokumentacji technicznej (adnotacje w paszporcie technicznym, raporty serwisowe etc.). Ekspertyza techniczna powinna skupić się na aktualnej „kondycji” urządzenia oraz dotychczasowej awaryjności i rodzaju przeprowadzonych napraw (wymian podzespołów). Na podstawie stanu technicznego elementów, ich zużycia, historii i charakteru dotychczasowych napraw można przewidzieć potencjalne awarie. Będzie to w pewnej mierze intuicyjna ocena sytuacji, będąca sumą wiedzy i doświadczenia inżyniera klinicznego, dlatego musimy zdawać sobie sprawę, że poruszamy się w obszarze większego lub mniejszego prawdopodobieństwa.

Ważną kwestią jest także znajomość budowy aparatu: czy jest to skomplikowane urządzenie składające się z wielu podzespołów, złożonych mechanizmów itp., czy może charakteryzuje się zintegrowaną budową i w przypadku np. wymiany płyty głównej otrzymamy niemalże nowe urządzenia w starej obudowie.

Na podstawie wieku aparatu możemy z kolei określić, w której fazie cyklu życia znajduje się obecnie urządzenie. Jednym z popularniejszych modeli jest 4-fazowy model zarządzania cyklem życia produktu, na który składają się następujące fazy:

  • aktywna – w tej fazie użytkownik może korzystać z różnych opcji gwarancji produktowych, pełnego zakresu usług serwisowych, dostępu do części zamiennych i materiałów eksploatacyjnych, jak i wsparcia technicznego w zakresie konfiguracji itp. Produkt w tym okresie może być dalej rozwijany i aktualizowany o nowe funkcje. Faza ta kończy się wraz z zakończeniem masowej produkcji danego urządzenia i zastąpieniu go przez nowszą generację,
  • klasyczna – kiedy produkt wchodzi w tę fazę, niniejszy model urządzenia nie jest już dostępny na rynku, lecz ciągle istnieje pełna oferta serwisowa, wsparcie oraz pełna dostępność materiałów i części zamiennych. Wraz z końcem tej fazy kończy się masowa produkcja części zamiennych do tego modelu urządzeń,
  • ograniczona – jest ona zdecydowanie krótsza od pozostałych i trwa ok. 1-3 lat. W tym okresie użytkownicy otrzymują rekomendacje i informacje przed stopniowym zanikiem wsparcia dla danego produktu. Jest to czas na podjęcie strategicznych decyzji dotyczących zakupu części lub wymiany urządzenia na nowsze. Zasadniczo jest to faza, kiedy klientowi będzie zalecana wymiana urządzenia na nowsze,
  • przestarzała – w tej fazie nie ma możliwości zagwarantowania dostępu do wszystkich części zamiennych i materiałów czy pełnego wsparcia, choćby z powodu braku komponentów czy technologii. Naprawa będzie możliwa w zależności od dostępności części zamiennych.

Po dokonaniu własnej analizy, warto zasięgnąć opinii firmy serwisowej, pod której opieką pozostaje urządzenie. Ma to na celu przede wszystkim upewnienie się co do własnej opinii i obserwacji, ale także poznanie dodatkowych szczegółów. W niektórych sytuacjach jest to niezbędne, zwłaszcza kiedy awaria dotyczy wysoce skomplikowanej aparatury.

Ad 3. Kosztorys i charakter naprawy

Podjęcie racjonalnej decyzji o naprawie wiąże się ze skrupulatnym zapoznaniem się z otrzymanym kosztorysem oraz charakterem planowanej naprawy. Warto pokusić się również o kontroferty z innych serwisów, ponieważ możemy trafić na korzystniejszą ofertę lub może nasunąć się nam inny sposób rozwiązania problemu. Oprócz ceny, ważne są także: rodzaj planowanych czynności oraz inne szczegóły ofertowe, jak na przykład:

  • Czy serwis podejmie próbę naprawy lub wymiany elementów na nowe?
  • Jakich elementów dotyczy naprawa, np. wymiany podzespołów elektronicznych czy mechanicznych?
  • Jaka będzie gwarancja na tę usługę?
  • Jaki jest przewidywany czas naprawy (w tym sprowadzenia części) oraz czy firma zagwarantuje nam na ten czas urządzenie zastępcze?
  • Czy możemy wstępnie oszacować poprawne działanie urządzenia na tych podzespołach (na podstawie obserwacji/doświadczenia serwisantów)? Przykładowo: po naprawie (wymianie części) urządzenie powinno popracować jeszcze 2-3 lata. Oczywiście to tylko przypuszczenia, które są opatrzone dużym współczynnikiem niepewności, ale mogą nam pomóc w podjęciu decyzji.
  • Z jakimi kosztami musimy się jeszcze liczyć po przywróceniu urządzenia do pełnej sprawności? Na przykład: zakładając, że urządzenie będzie docelowo działało jeszcze 2 lata, wyznaczmy koszty eksploatacyjne w tym czasie (koszty przeglądów technicznych, koszty wymiany elementów eksploatacyjnych, takich jak filtry, akumulator etc.), nie uwzględniając przy tym kosztów ewentualnych/kolejnych napraw.

Powyższe aspekty są niezwykle ważne przy podjęciu decyzji o potencjalnej naprawie i dlatego warto uściślić je z firmą serwisową przed realizacją usługi. Oczekujmy także od firmy serwisowej, aby kosztorys został opracowany szczegółowo (z podziałem na usługę, części i elementy naprawcze oraz dojazd/transport). Dzięki temu otrzymamy jasny obraz proponowanej usługi. Umożliwi to także dokładniejsze porównanie ofert konkurencyjnych firm. W niektórych przypadkach stwarza także pole do negocjacji ceny.

Ad 4. Zebranie ofert rynkowych na zakup nowego urządzenia

Zanim przystąpimy do tego zadania, warto raz jeszcze omówić realne potrzeby personelu związane z funkcjonalnością urządzenia. Na przestrzeni lat mogą one się zmienić chociażby ze względu na zmianę specjalisty lub zakresu wykonywanych usług. Warto dlatego raz jeszcze zdefiniować wymagania personelu, aby były one jak najbliższe rzeczywistości. Skrupulatność jest tu o tyle ważna, że w przypadku niektórych urządzeń medycznych określona funkcja/parametr może zmieniać ofertę cenową nawet o kilkanaście, kilkadziesiąt tysięcy złotych. Mając przygotowane szczegółowe wymagania użytkownika, pozostaje nam już tylko rozpoznanie rynku i zebranie aktualnych ofert cenowych.

Ad 5. Aktualna wartość rynkowa danego aparatu

Próba oszacowania aktualnej wartości rynkowej sprawnego aparatu danego rodzaju nie stwarza w dobie Internetu większego problemu. W przypadku specjalistycznej lub mało popularnej aparatury warto skontaktować się z przedstawicielami handlowymi danego producenta, celem ustalenia ceny tego rodzaju urządzenia (w tym samym wieku, o tożsamej lub zbliżonej konfiguracji).

Czy możemy w tym przypadku brać po uwagę wartość amortyzacji, czyli umorzenia wartości środka trwałego? Amortyzacja jest terminem, który określa zmniejszenie wartości rzeczy w określonym czasie na skutek jej użytkowania. Stosowana jest w odniesieniu do środków trwałych i powinna określać rzeczywistą wartość rzeczy. Jest to termin finansowy i niestety dość często abstrakcyjny z technicznego punktu widzenia – nie ma idealnych metod amortyzowania oddających zgodną z rzeczywistością wartość środków trwałych. Mimo dążeń do opracowania optymalnej metody amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych, które pozwolą na wykazywanie w sprawozdaniach finansowych najbardziej zbliżonych wartości środków trwałych z wartością rynkową, wciąż najpopularniejsza jest metoda liniowa (zwykle ze stopą 20%). Są to duże przybliżenia i w rzeczywistości urządzenia nie tracą swojej wartości w postępie liniowym. Na ogół największy spadek wartości środka trwałego zauważalny jest w pierwszym okresie czasu po zakupie, później wartość rynkowa zaczyna się stabilizować i przyjmuje raczej przebieg wykładniczy. Dlatego też dopóki nie będą powszechnie stosowane precyzyjniejsze metody pomiaru amortyzacji, nie powinniśmy opierać się na tym parametrze, ustalając aktualną wartość środka trwałego. Ustalenie poprawnej wielkości amortyzacji, adekwatnie określającej proces zużycia i transferu wartości, jest pomocne nie tylko inżynierom w wycenie urządzeń. Przede wszystkim ma priorytet ekonomiczny, z uwagi na możliwość udoskonalania rachunku kosztów, co pozwala na precyzyjniejszy pomiar przepływu kapitału firmy i ma przełożenie na wynik finansowy oraz wycenę wartości placówki.

Ad 6. Pozostałe parametry (niektóre opatrzone ryzykiem nieobiektywnej oceny sytuacji)

Jakie jeszcze parametry powinniśmy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o ewentualnej naprawie lub wymianie urządzenia na nowe? Poniżej znajdziemy przykładowe pytania, jakie powinniśmy sobie zadać przed podjęciem decyzji:

  1. Czy personel jest zadowolony z użytkowania danego urządzenia oraz usług firmy serwisowej?
  2. Jaka jest realna potrzeba posiadania sprawnego urządzenia: iloma urządzeniami tego rodzaju dysponujemy w danym oddziale/pracowni? Inaczej możemy postąpić, jeżeli mamy takich urządzeń 15, a inaczej, kiedy popsuł się jeden z dwóch egzemplarzy.
  3. Jakie mamy oczekiwania wobec tego sprzętu po naprawie, w świetle planowych zakupów (wymiany tego rodzaju urządzeń na nowe)? Jak długo powinien funkcjonować jeszcze taki aparat, biorąc pod uwagę wysokość nakładów finansowych związanych z jego naprawą? Warto wstrzymać się z decyzją, jeżeli planowaliśmy zakup tego rodzaju aparatu w nieodległej przyszłości.

Analiza techniczno-ekonomiczna i podjęcie decyzji

Posiadając ww. informacje oraz odpowiedzi na nurtujące nas pytania, możemy przystąpić do analizy. Niestety nie istnieje uniwersalny model, z zastosowaniem którego moglibyśmy dokonać wyboru między naprawą a zakupem. Każda sytuacja oprócz tego, że jest inna, jest przede wszystkim bardzo złożona z uwagi na liczbę czynników mających znaczenie w podejmowaniu decyzji. Dlatego też pomocne może okazać się wypunktowanie i nadanie priorytetów poszczególnym z nich.

Niewątpliwie najważniejszym kryterium w podejmowaniu decyzji będzie aktualny stan techniczny urządzenia. Dlatego ekspertyza techniczna powinna zostać wykonana rzetelnie, bo to od niej w dużej mierze będzie zależeć wybór korzystniejszego rozwiązania. Niezwykle ważny jest również charakter oferowanej naprawy, ponieważ związany jest on z aktualnym stanem technicznym urządzenia.

Kolejnym kluczowym aspektem w podejmowaniu decyzji będzie wyznaczenie współczynnika opłacalności naprawy, określając, jaki procent aktualnej wartości rynkowej urządzenia stanowić będzie jego naprawa:

 

Bardzo często próg opłacalności naprawy zawiera się w przedziale 60-80%, po przekroczeniu których zwykło się przyjmować śmierć techniczną urządzenia. Mając jednak wiedzę o stanie technicznym pozostałych podzespołów aparatu, o fazie cyklu życia, w której znajduje się urządzenie (wiążącej się m.in. ze wsparciem serwisu), możemy mimo wszystko zdecydować o opłacalności dalszego inwestowania w dany egzemplarz.

Dokonując rzetelnej analizy, powinniśmy dokładnie przyjrzeć się sferze finansowej związanej z eksploatacją urządzenia:

  • nakładom finansowym związanym z dotychczasowym użytkowaniem urządzenia,
  • szacowanym wydatkom związanym z dalszą eksploatacją urządzenia (z jakimi kosztami wiąże się eksploatacja w najbliższej przyszłości).

Pozostałe czynniki nie dotyczą sfery technicznej ani ekonomicznej, mimo to powinny towarzyszyć podejmowaniu decyzji o ewentualnej naprawie. Możliwość zapewnienia niezaburzonego funkcjonowania oddziału/pracowni bez sprawnego urządzenia (przesunięcie lub wypożyczenie urządzenia zastępczego), opinia i oczekiwania personelu, to również bardzo ważne aspekty, z którymi powinniśmy się liczyć przy dokonywaniu wyboru.

Niekiedy decyzję weryfikują realia: naprawa okazuje się mało opłacalna, ale koszt nowego urządzenia znacząco przewyższa aktualne możliwości finansowe placówki i urządzenie przywracane jest do użytku. Dlatego też nieplanowanie w budżecie finansów na odtwarzanie parku maszynowego w dłuższej perspektywie czasu niesie ze sobą bolesne konsekwencje (przede wszystkim dla użytkowników). Wiadomo, że nie wszystkie awarie można przewidzieć, niemniej działania zapobiegawcze i umiejętne zarządzanie pozwalają uniknąć wielu z nich.

Aktualne trendy: tanio i szybko (≠ dobrze)

Inną już kwestią jest znany od kilku lat trend tzw. skracania cyklu życia produktów. Czy jest to działanie zamierzone, czy jedynie skutek minimalizacji kosztów produkcyjnych? Czy ma to także miejsce w przypadku aparatury medycznej? Jeżeli tak, to w jakim stopniu i czy na pewno w przypadku każdego rodzaju sprzętu? Niewątpliwie na przestrzeni ostatnich lat zauważalny jest spadek jakości wykonania niektórych urządzeń elektronicznych. Ponadto urządzenia ulegają, mogłoby się wydawać, coraz to większej liczbie awarii. Niekoniecznie musi to być zamierzone działanie producentów chcących zmusić konsumentów do częstszej wymiany urządzeń. Problem jest dość złożony.

  1. Przede wszystkim minimalizacja kosztów, gdyż w ostatnich latach to właśnie cena rządzi rynkiem. Ciągła chęć optymalizacji kosztów produkcyjnych to dążenie do wykonania produktu znośnej/akceptowalnej jakości przy możliwie najniższym nakładzie pieniężnym. To z kolei wiąże się z wyborem często mniej solidnych podzespołów.
  2. Z tym zagadnieniem związane są także działania polegające na maksymalnym skróceniu etapu projektowego. Silna konkurencja i chęć szybkiego wprowadzenia produktu na rynek ogranicza inżynierów w dopracowywaniu produktów w każdym detalu. Nigdy wcześniej nie mieliśmy do czynienia z tak szybkim rozwojem technologii, który ma bezpośredni wpływ na wyścig producentów w walce o klienta. Naciski ze strony kierownictwa/menedżerów znacząco skracają czas prac konstrukcyjnych i prototypowania. To z kolei wiąże się bezpośrednio z większą liczbą awarii i potrzebą ciągłych aktualizacji.
  3. Spowodowane jest to także ceną nowych części elektronicznych. Cena wymiany np. płyty głównej (przy jej seryjnej produkcji mierzonej w setkach tysięcy bądź milionach sztuk) jest znacząco niższa niż naprawa trwająca kilka roboczogodzin serwisanta. Ponadto minimalizacja wszystkiego przyczynia się do tworzenia coraz bardziej zintegrowanych urządzeń, w których nie ma możliwości wymiany pojedynczych podzespołów.
  4. Częstsza liczba awarii, w porównaniu z poprzednimi generacjami urządzeń, wynika przede wszystkim z faktu, że nowe urządzenia są bardziej skomplikowane, mają nieporównywalnie więcej funkcji niż ich poprzednicy, są naszpikowane znacznie większą liczbą skomplikowanych układów scalonych itd. Poruszyć tutaj należy także kwestię software’u. Każde urządzenie posiada odpowiednie oprogramowanie. Niestety nie ma software’u bez błędów. Poziom skomplikowania urządzenia zwiększa potencjalną liczbę błędów oprogramowania. Mimo bardzo dokładnych testów nie wszystkie z nich zostaną wyłapane i poprawione przed wypuszczeniem urządzenia na rynek.
  5. Wstępne założenia producentów w związku z szybkimi zmianami technologicznym nie zakładają działania urządzenia na 15-20 lat, gdyż technologia je błyskawicznie przegoni.

Na szczęście w przypadku aparatury medycznej (najprawdopodobniej z uwagi na jej niebotyczne ceny) nie mamy do czynienia z niedorzecznie daleko posuniętym zjawiskiem moralnego starzenia produktów, jak to jest w przypadku drobnej elektroniki. Znamy to z autopsji, kiedy np. 2-letni, sprawny technicznie telefon komórkowy lub 3-letni laptop czy też telewizor tracą wsparcie techniczne, zmuszając tym samym użytkownika do zastanowienia się nad zakupem nowego modelu.

Środowisko i problem elektrośmieci

W 2017 r. Parlament Europejski wystosował apel do producentów elektroniki, aby dołożyli wszelkich starań, by modele, które opuszczają ich fabryki, były pod każdym względem dopracowane i wysokiej jakości. Problemem globalnym stały się szybko zużywające się urządzenia elektroniczne.

Świadomość ekologiczna obywateli Unii Europejskiej stale rośnie. Europosłowie powołali się na badania, według których 77% konsumentów wolałoby naprawić zepsute urządzenie zamiast wymieniać je na nowe. Z kolei w interesie państw członkowskich powinno być wspieranie napraw, co ma bezpośredni wpływ na rozwój gospodarki – tworzy nowe miejsca pracy i ogranicza ilość odpadów. Najszybsze działania w tym temacie podjęli Szwedzi. W 2017 r. wprowadzili przepisy, które wspierają ideę naprawiania zużytych sprzętów. Osoby, które zdecydują się wezwać serwis, otrzymują refundację połowy kosztów od państwa. Oprócz refundacji rząd zdecydował się obniżyć podatek VAT na wybrane usługi z 25 do 12%. Dzięki temu ceny napraw spadły nawet o jedną trzecią. W połączeniu z kampanią edukacyjną, działania te zaczęły bardzo szybko przynosić pozytywne efekty.

Podsumowanie

Na decyzję o rozważanej naprawie wpływ ma wiele aspektów, stąd też nie zawsze jest ona od początku oczywista. Zebranie informacji, uporządkowanie ich w spójną całość, przydzielenie poszczególnym czynnikom odpowiednich priorytetów nadaje kierunek procesowi decyzyjnemu i umożliwia dokonanie trafnego wyboru. Zgromadzenie wszystkich danych do analizy techniczno-ekonomicznej, choć jest zadaniem żmudnym i pracochłonnym, pozwala zaoszczędzić dużo czasu w aspekcie całościowym. Z kolei dokonanie słusznego wyboru między naprawą a wymianą urządzenia przynosi placówce realne korzyści finansowe. Nie bez znaczenia jest także rodzaj polityki podmiotu leczniczego w obszarze planowania wydatków na aparaturę medyczną. Zawsze powinno się uwzględniać potencjalne ryzyko poważniejszej awarii sprzętu i planować w budżecie środki na przywrócenie go do pełnej sprawności lub jego wymianę. Niebagatelne znaczenie mają również działania zapobiegawcze wynikające z proaktywnego stylu zarządzania sprzętem medycznym.

 

Całość artykułu można przeczytać na: https://opm.elamed.pl/artykul/kluczowe-aspekty-decyzji-o-wymianie-lub-serwisie-aparatury-medycznej/46512